Veelgestelde vragen aan STAP
Nierpatiënten bellen ons Steun- en adviespunt (STAP) met allerlei vragen over werk, inkomen, uitkeringen en scholing. Bekijk hier de veelgestelde vragen aan STAP.
Algemeen
-
Hoe werkt STAP?
Nierpatiënten (cliënten) kunnen met vragen over werk, inkomen of sociale voorzieningen contact opnemen met STAP: 035 – 693 77 99 of stap@nvn.nl.
Vervolgens gaat een medewerker van STAP met de cliënt in gesprek over zijn vraag of probleem. Bij voorkeur hebben medewerkers van STAP contact met de cliënt zelf. Als dat niet mogelijk is, kan er ook contact zijn met iemand anders, bijvoorbeeld een maatschappelijk werker.
Een eenvoudige vraag wordt zo mogelijk direct beantwoord. Als dit niet lukt wordt de cliënt zo snel mogelijk teruggebeld met het antwoord.
Ingewikkelde vragen nemen vaak meer tijd in beslag. De medewerker bespreekt met de cliënt welke informatie nodig is en welke stappen gezet kunnen worden. Op basis hiervan worden vervolgafspraken gemaakt.
-
STAP biedt maatwerk. Wat betekent dat?
Alle cliënten en vragen zijn voor STAP uniek. Bij iedere vraag wordt gekeken wat de specifieke omstandigheden van de aanvrager zijn. Dit leidt tot een antwoord op maat. Dit kan betekenen dat de antwoorden op gelijk lijkende vragen van elkaar kunnen verschillen, doordat de omstandigheden van de aanvragers uiteenlopen.
-
Is STAP onafhankelijk?
STAP is een gezamenlijk initiatief van de Nierpatiënten Vereniging Nederland en de Nierstichting. Deze twee organisaties bepalen het beleid van STAP.
STAP is onafhankelijk van zorgaanbieders, zorgverzekeraars, gemeenten en andere organisaties in het sociaal domein.
-
Wat doet STAP met de gegevens van cliënten?
STAP registreert alle vragen die binnenkomen. Dit gebeurt om twee redenen:
- Om de voortgang en kwaliteit van advies en ondersteuning te bewaken
- Om trends te signaleren ten behoeve van belangenbehartiging door NVN en Nierstichting
STAP deelt geen gegevens van cliënten met derden zonder uitdrukkelijke toestemming van de cliënt. STAP heeft een strikte privacyregeling die voldoet aan de eisen van de privacywetgeving (AVG).
Werk
-
Ik werk en door beperkingen als gevolg van mijn nieraandoening, houd ik dit niet meer vol. Wat zijn mijn mogelijkheden?
Je kunt je ziekmelden. Afhankelijk van hoe je je voelt, kun je je voor een aantal uur of volledig ziekmelden.
In de Wet verbetering poortwachter zijn alle regels en procedures tijdens de eerste twee jaar van de ziekte geregeld. Je werkgever heeft bij ziekte een loondoorbetalingsverplichting van twee jaar. Hou er wel rekening mee dat vanaf het moment van ziekmelding de termijn van twee jaar gaat lopen.
Uitkering
-
Ik ontvang een WIA-uitkering, mag ik daarnaast werken?
Je mag naast een WIA-uitkering betaalde werkzaamheden verrichten.
Je dient de inkomsten uit dit werk door te geven aan het UWV. 70% van je verdiensten zullen worden gekort op je uitkering, de resterende 30% mag je houden.
Als blijkt dat je de werkzaamheden langere tijd vol kunt houden, zal er een herkeuring plaatsvinden.
-
Ik ben ZZP’er en heb geen AOV afgesloten. Binnenkort wordt ik getransplanteerd. Kan ik ergens een uitkering aanvragen?
Als ZZP’er ben je niet verzekerd voor werknemersverzekeringen zoals de Werkloosheidswet (WW), Ziektewet (ZW) en Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA).
Je kunt een uitkering aanvragen bij de gemeente, hou er wel rekening mee dat het bezit van een eigen huis en inkomen van een eventuele partner en andere inwonenden van invloed kunnen zijn op de hoogte van je uitkering.
-
Volgens de nieuwe regels krijg ik pas op mijn 67ste AOW. Wat betekent dit voor mijn arbeidsongeschiktheidsuitkering? Vroeger zou die op mijn 65ste stoppen. Is dat nog steeds zo?
Nee, dat is niet meer zo. De arbeidsongeschiktheidsuitkering (bijvoorbeeld WIA of WAO) loopt door tot de nieuwe AOW-leeftijd. Aangezien jouw AOW-leeftijd nu 67 jaar is, stopt je arbeidsongeschiktheidsuitkering pas op dat moment en niet meer op 65-jarige leeftijd .
AOW staat voor Algemene Ouderdomswet. Voor 2016 was het simpel: zowel de AOW als pensioen via de werkgever gingen in op het moment dat iemand 65 jaar werd. Arbeidsongeschiktheidsuitkeringen (WAO, Wajong, WIA) liepen door tot 65 jaar. Dat sloot netjes op elkaar aan en er was geen probleem.
AOW-leeftijd stijgt
Sinds 1 januari 2016 is dit anders. De AOW-leeftijd gaat sindsdien versneld, in stappen, omhoog, gekoppeld aan de levensverwachting. De overheid stelt de AOW-leeftijd vijf jaar van tevoren vast.
Vanaf 2024-2027 blijft de AOW-leeftijd 67 jaar, tenzij verdere verhogingen worden doorgevoerd. In 2028 is deze AOW-leeftijd 67 jaar en drie maanden.
- Bekijk de actuele AOW-leeftijden 2024-2030 op rijksoverheid.nl.
- Op de website van de Sociale Verzekeringsbank (SVB) kun je je AOW-leeftijd opzoeken.
Arbeidsongeschiktheidsuitkering stijgt mee
De arbeidsongeschiktheidsuitkeringen stoppen, wanneer je de AOW-leeftijd hebt bereikt en AOW-pensioen ontvangt. Door de verhoging van de AOW-leeftijd heb je dus langer recht op een uitkering van het UWV.
LET OP! Dit geldt uiteraard alleen wanneer er recht blijft bestaan op 1 van de genoemde uitkeringen.
Hoe zit het met VUT en (pre)pensioen?
Of een VUT-regeling, een prepensioen of een particulier pensioen doorloopt tot aan de hogere AOW-leeftijd hangt af van de arbeidsvoorwaarden. In de cao of je arbeidsovereenkomst kun je lezen wat voor jou van toepassing is. Bij vragen kun je contact opnemen met het pensioenfonds of de verzekeraar.
School & studie
-
Ik ben student met nierproblemen. Door mijn slechte gezondheid is het voor mij onmogelijk iets bij te verdienen. Waar kan ik aanspraak op maken?
Studenten met een nieraandoening kunnen vaak niet bijverdienen naast hun studie bij. Deze studenten kunnen mogelijk een studietoeslag krijgen via de gemeente. Voorwaarde is wel dat er recht bestaat op studiefinanciering of een basistoelage als tegemoetkoming voor scholieren. Daarnaast bestaat er geen recht op een Wajong-uitkering.
De studietoeslag vervangt bijverdiensten. Daarom verschilt de hoogte van de studietoeslag per leeftijdscategorie, net zoals bij het wettelijk minimumjeugdloon. Deze bedragen worden ieder halfjaar aangepast. Sinds 1 januari 2025 is de hoogte van de studietoeslag per leeftijdscategorie:
- 21-jarigen en ouder: € 369,75
- 20-jarigen: € 295,80
- 19-jarigen: € 221,85
- 18-jarigen: € 184,88
- 17-jarigen: € 146,06
- 16-jarigen: € 127,57
- 15-jarigen: € 110,93
Dit zijn nettobedragen. De studietoeslag is een minimumbedrag dat alle gemeenten moeten uitkeren aan studenten met een medische beperking. Gemeenten mogen per leeftijdscategorie een hoger bedrag vaststellen. De studietoeslag kan daarom per gemeente verschillen.
-
Mijn zoon zit op het vmbo, maar heeft door zijn nierziekte steeds meer moeite om de rest van de klas bij te houden. Is hier ondersteuning mogelijk?
Ja, dit is geregeld in Wet passend onderwijs. Deze richt zich op basisonderwijs, speciaal onderwijs, voortgezet (speciaal) onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs (mbo).
Passend onderwijs legt een zorgplicht bij scholen. Dat betekent dat zij ervoor verantwoordelijk zijn om alle leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben een goede onderwijsplek te bieden.
De school dient hierover afspraken met jou te maken. Mocht dit om een of andere reden niet mogelijk zijn, dan kun je een externe onderwijsconsulent inschakelen om te bemiddelen.
Rijbewijs
-
Mijn rijbewijs verloopt binnenkort, dus heb ik bij het CBR verlenging met medische beoordeling aangevraagd. Dat is inmiddels meer dan 4 maanden geleden. Ik heb nog steeds geen reactie hierop gehad, terwijl mijn rijbewijs volgende week verloopt. Gebruik van mijn auto is belangrijk voor mij vanwege vervoer naar noodzakelijke medische behandelingen. Wat nu?
Ons advies is je aanvraag voor verlenging van een rijbewijs met medische beoordeling ten minste 6 maanden voordat je rijbewijs verloopt, in te dienen. Dit in plaats van de gebruikelijke 4 maanden. Je kunt verlenging digitaal aanvragen via ‘Mijn CBR’.
Verwacht je dat je niet alleen naar de medische keuring, maar ook naar een specialist moet voor een beoordeling? Maak dan alvast een afspraak met deze specialist.
Door drukte bij het CBR en een vernieuwing in de systemen van deze organisatie zijn grote vertragingen ontstaan. Je rijbewijs is geldig tot de datum die op het rijbewijs staat. Vanaf die dag is het verlopen en mag je niet meer rijden. Het is strafbaar om te rijden met een verlopen rijbewijs.
Mocht het CBR je rijbewijs niet tijdig verlengen en kom je daardoor in problemen vanwege bijvoorbeeld vervoer in verband met een medische behandeling? Neem dan contact op met STAP (het Steun- en adviespunt van de NVN) voor informatie over het indienen van een klacht bij de Nationale Ombudsman.
-
Ik dialyseer, heeft dit gevolgen voor mijn rijbewijs?
Een nierziekte is op zich geen reden om je rijbewijs af te nemen. Wel is het zo dat je als bestuurder zelf verantwoordelijk bent voor je rijgeschiktheid en niet moet gaan rijden op het moment dat je merkt dat je rijvaardigheid wordt beïnvloed door bijvoorbeeld medicijngebruik of dialyse.
Je bent wettelijk niet verplicht om melding te maken van je nierziekte bij het CBR, maar als je zelf begint te twijfelen over je rijvaardigheid, raden wij je dit wel aan.
Indien je dit meldt bij het CBR, zullen zij je vragen om een medische verklaring (in de meeste gevallen kan uw nefroloog deze afgeven) en zal je rijbewijs maar voor een beperkt aantal jaren (3, 5 of 10) geldig zijn. Bij een volgende verlenging zal er weer een medische verklaring nodig zijn.
Financiële ondersteuning
-
Hoe werkt de financiële ondersteuning van de Nierstichting?
Heb je schulden of andere financiële problemen? Of heb je geld nodig voor huisraad of een opleiding? STAP helpt bij het zoeken naar een oplossing.
Om te beginnen kijkt STAP of er ‘voorliggende voorzieningen’ beschikbaar zijn. Dat zijn bijvoorbeeld regelingen van de gemeente. Ook kijkt STAP naar de eigen financiële mogelijkheden van een cliënt.
Onderdeel van de oplossing van een probleem kan financiële ondersteuning door de Nierstichting zijn. Dit is alleen mogelijk als andere mogelijkheden zijn uitgeput. STAP onderzoekt die mogelijkheden en brengt advies uit aan de Nierstichting. De Nierstichting neemt een beslissing op basis van het advies van STAP.
-
Wanneer adviseert STAP aan de Nierstichting om financiële ondersteuning te geven?
STAP gebruikt een ‘afwegingskader’ voor haar adviezen aan de Nierstichting.
Belangrijke onderdelen van dit afwegingskader zijn:
- Er zijn geen voorliggende voorzieningen beschikbaar.
- De oplossing waarvoor financiële ondersteuning wordt gevraagd, draagt bij aan de kwaliteit van leven van een cliënt. Bijvoorbeeld doordat een cliënt beter slaapt of zelf kan koken.
- De oplossing draagt bij aan het versterken van eigen regie, bijvoorbeeld doordat een cliënt meer kans heeft op werk door een opleiding te volgen.
- De oplossing heeft een duurzaam karakter. Belangrijk is dat een cliënt de voorziening op termijn zelf kan betalen of onderhouden.
- Het inkomen van een cliënt is lager of gelijk aan 130 % van het bijstandsniveau.
Dit afwegingskader is richtinggevend. Er kunnen omstandigheden zijn waarin ervan wordt afgeweken.
Overig
-
Mijn niertransplantatie heeft veel complicaties tot gevolg. Daarvoor moet ik vaak naar het ziekenhuis, dat nogal ver bij mij vandaan is. Al die ritjes voel ik behoorlijk in mijn portemonnee. Kunnen alle reiskosten van en naar het ziekenhuis op enigerlei wijze worden vergoed?
Gebruikelijk is dat zorgverzekeraars reiskosten vergoeden voor vervoer naar bijvoorbeeld dialyses en behandelingen bij kanker. Ook zijn er vergoedingen voor mensen die zich uitsluitend per rolstoel kunnen verplaatsen. Wie hier buiten valt, kan soms alsnog in aanmerking komen voor een vergoeding van reiskosten. Denk aan mensen die voor een langdurige ziekte worden behandeld en voor langere tijd zijn aangewezen op vervoer. Voor hen is er de 'hardheidsclausule'.
Om te beoordelen of jij op grond van deze clausule aanspraak kunt maken op ziekenvervoer, hanteert een zorgverzekeraar de volgende formule:
(aantal maanden) x (aantal keren p/week) x (aantal weken p/maand) x (aantal km enkele reis) x 0,25 (= wegingsfactor)
De variabele onderdelen zijn afhankelijk van je persoonlijke situatie. Is de uitkomst gelijk aan of groter dan 250, dan kun je op grond van de hardheidsclausule aanspraak maken op ziekenvervoer. Je moet vooraf wel toestemming vragen aan uw zorgverzekeraar.
Rekenvoorbeeld
In de voorbeelden A en B kan aanspraak worden gemaakt op een vergoeding van reiskosten, omdat de uitkomst hoger dan 250 is. In voorbeeld C is de uitkomst lager dan 250. Dus kan geen aanspraak op een vergoeding wordt gemaakt.
-
Ik voel me niet fit genoeg meer om zelf te koken. Ik woon alleen en heb het financieel niet breed. Kant-en-klaar-maaltijden vind ik niet gezond. Hebt u tips waarmee ik goedkoop aan een goede maaltijd kan komen? Ik moet erbij vermelden dat ik wel zelfstandig wil blijven en niks voel voor begeleid wonen.
Via de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) kun je bij je gemeente vragen om ondersteuning bij het bereiden van een maaltijd. Dit kan alleen als je geen huisgenoten of mensen in je omgeving hebt die je kunnen helpen. Je gemeente bepaalt, in samenspraak met jou, welke ondersteuning voor jou passend is.
Vrijwillige kok vinden
Kom je niet in aanmerking voor ondersteuning via de Wmo, dan kun je wellicht een vrijwilliger vinden die het leuk vindt om je te helpen met koken. Er zijn verschillende mogelijkheden, afhankelijk van de regio waar je woont. Op www.thuisgekookt.nl kun je bijvoorbeeld vrijwillige koks vinden die (tegen kostprijs) eten maken voor mensen die niet zelf kunnen koken. Ook kun je zoeken via een vrijwilligersorganisatie of buurtvereniging in je woonplaats. Een voorbeeld hiervan is www.nlvoorelkaar.nl. Dit is een online platform waar mensen elkaar kunnen vinden en helpen. Door je postcode, buurt of plaats in te vullen, kun je zien welke opties er zijn.
Samen met buurtgenoten
Op steeds meer plekken kunnen buurtgenoten met elkaar eten. Dit heet dan bijvoorbeeld eetpunt of buurtrestaurant. Voor een klein bedrag schuif je gezellig aan en krijg je een warme maaltijd. Vaak kan dit in een buurtcentrum, verzorgingshuis of ouderencentrum.
Ook vragen over werk & inkomen?
Dit zijn slechts enkele voorbeelden van vragen waarmee nierpatiënten ons hebben gebeld. Met uw persoonlijke vragen over werk, inkomen, uitkeringen en scholing, kunt u altijd rechtsstreeks contact met STAP opnemen.

Lees ook
- Gids Op eigen kracht aan het werk met websites over werk, leefstijl en nierziekte
- Werken met een nierziekte, brochure voor werknemers
- Een medewerker met een nierziekte, brochure voor werkgevers