Zo hou je je dieet vol op vakantie

De komende maanden gaan veel mensen op vakantie, in eigen land of naar het buitenland. Mogelijk volg je een dieet om verergering van je nierschade af te remmen? Een paar dagen of weken er tussenuit kunnen dan aanleiding zijn om ook qua dieet even vakantie te nemen en daar tijdelijk mee te stoppen. Maarrrr... een andere omgeving kan je ook inspireren eens een kijkje te nemen in andermans keuken, en nieuwe ideeën en recepten te ontdekken die in het dieet passen.

Vakantie is genieten

Op vakantie wil je mogelijk niet voortdurend met je gezondheid en dieet bezig zijn. Het kan ook lastiger zijn om op het dieet te letten. Bijvoorbeeld: hoe maak je in een restaurant in een andere taal duidelijk dat jij een dieet hebt?

En in supermarkten zijn voedingsmiddelen vaak van een ander merk dan thuis: weet jij dan welk merk het meest geschikt is? Met wat handige tips kun jij gezond genieten.

Ontbijt

Wanneer je zelf inkopen doet voor het ontbijt en dit zelf maakt, blijkt het volgen van een dieet meestal makkelijker dan wanneer je een accommodatie met een ontbijtbuffet hebt geboekt.

De keuze bij zo’n buffet is vaak erg groot, wat bij veel mensen in de hand werkt dat zij meer eten dan thuis. Lastig is ook dat veel producten zout bevatten. Denk bijvoorbeeld aan het Engelse ontbijt dat uit bacon, roerei (vaak wordt hier bij de bereiding al wat zout aan toegevoegd), (witte) bonen en worstjes bestaat.

Luxe broodjes, kaas en vleeswaren bevatten, net als in Nederland, zout. Al die grote hoeveelheden zout zijn niet goed voor de nieren en kunnen tot extra dorst leiden.

Niet alleen zout heeft aandacht nodig, ook op fosfaat letten, is van belang. Omdat je op vakantie meestal meer en langer eet, is het raadzaam om fosfaatbindende medicijnen te verdelen over de verschillende keren dat je naar een buffet gaat om eten te pakken.

Kleinere hotels of een Bed & Breakfast spelen trouwens vaak gemakkelijker in op persoonlijke eetwensen en kunnen meer rekening houden met een dieet.

Uit eten

In sommige restaurants wordt rekening gehouden met een dieet, maar helaas is dit lang niet altijd mogelijk. Hieronder enkele tips.

• Als je een voorgerecht neemt, kies dan liever niet voor soep of bouillon wanneer je er op moet letten dat je niet te veel zout of vocht binnen krijgt. Een salade of fruitcocktail kan een goed alternatief zijn, hoewel in fruit veel kalium zit, waardoor dit niet aan elke nierpatiënt is aan te raden. Ook een stokbroodje met (kruiden)boter is vaak een goede keuze.
• Kies voor een hoofdgerecht zonder saus. Of vraag of je de saus apart kunt krijgen. Zo kun je zelf proeven of de saus erg zout is en bepalen of je deze helemaal aan je voorbij wilt laten gaan of dat je een kleine hoeveelheid daarvan aan het gerecht toevoegt.
• Rijst en pasta bevatten geen kalium in tegenstelling tot aardappelen en patat. Vooral in de zuidelijke landen bestaan veel maaltijden uit rijst of pasta. Dit zijn dan betere keuzes als je op het kaliuminname moet letten.
• Iets toe? Helemaal niet zo gebruikelijk in andere landen. Toch kun je ook daar fruit, een ijsje of pudding als toetje krijgen. In tropische landen zal fruit vaak het dessert vormen. Hierin zit een grote hoeveelheid kalium.

Ook bij de warme maaltijd geldt natuurlijk; vergeet je fosfaatbinders niet in te nemen en zo nodig te verdelen als verschillende gerechten bestelt.

Zelf koken

Als je in het buitenland zelf kookt en boodschappen doet, is het goed om van tevoren te weten hoe de voedingsstoffen van uw dieet in een andere taal heten.

Zo is het gemakkelijker om op verpakkingen te lezen wat er in zit. Door Europese wetgeving moeten de hoeveelheden eiwit en natrium in de voedingsmiddelen, in alle Europese landen, verplicht op etiketten vermeld worden. Helaas is de informatie over kalium en fosfaat, net als in Nederland, moeilijker terug te vinden op verpakkingen.

Als je boodschappen doet, kijk dan in winkels eens naar natriumarme producten zoals kruidenmixen. Wie weet ontdekt je nog lekkere, nieuwe producten die je ook thuis kunt gebruiken. Neem in ieder geval altijd een klein voorraadje van huis mee, mochten deze producten op jouw vakantieadres toch onvindbaar zijn.

IJs

Een ijsje past prima in je dieet. Daarbij is het goed om te weten dat roomijs, softijs, consumptie-ijs en een ijscoupe vaak een kleine hoeveelheid natrium, kalium en fosfaat bevatten.

Waterijs daarentegen, bevat over het algemeen vrijwel geen natrium, kalium en fosfaat.

Sterfruit

Wees alert op het gebruik van sterfruit, ook wel carambola genoemd. Dit fruit is vooral populair in Azië, Afrika en Centraal- en Zuid Amerika. Je kunt het vers eten, maar het wordt ook verwerkt in bijvoorbeeld dranken of jam. In veel andere werelddelen is sterfruit vooral bekend als garnering op gebak, ijs en bijvoorbeeld bij salades.

Sterfruit kan bij mensen met nierschade verschillende complicaties geven. Om die reden wordt sterfruit afgeraden aan mensen met een  verminderde nierfunctie.

Vocht

Als je naar een warm land op vakantie gaat of wanneer je op vakantie zeer actief bent, zult je meer zweten, en daardoor meer vocht verliezen, dan thuis. Het is daarom goed om op vakantie voldoende te drinken.

Je bloeddruk en gewicht kunnen bepalend zijn voor de hoeveelheid vocht die jij extra mag gebruiken. Wanneer je een vochtbeperking hebt, overleg dan met je arts of je bij deze omstandigheden tijdelijk meer vocht dan thuis mag hebben.

5 aandachtspunten

• Ga je naar een warm land? Vraag aan de arts of je meer vocht mag gebruiken dan hier, en zo ja hoeveel.
• Neem altijd een klein voorraadje mee van kruiden/specerijen, die je thuis gebruikt.
• Lees zo mogelijk de ingrediënten op de etiketten van verpakkingen.
• Vraag in een restaurant of ze het gerecht zonder zout kunnen bereiden.
• Laatste maar niet het onbelangrijkst: vergeet je fosfaatbinders niet.

Het niet volgen van het dieet kan het vakantieplezier verstoren. Vakantie is om te genieten en daar hoort eten ook bij. Wij hopen dat je aan de hand van onze tips van een lekkere vakantie kunt genieten.

Wij wensen je een mooie vakantie toe!

Geschreven door de Werkgroep Voorlichting Diëtisten Nierziekten