Nierziekte in de familie. Wat nu?
Mevrouw Bakker heeft cystenieren, net als haar moeder, en nu wil ze zwanger worden. Samen met een gynaecoloog spreek ik het stel. We vertellen over de risico’s: wat is mogelijk de invloed van een zwangerschap op de aandoening van mevrouw? En andersom: welke invloed zouden cystenieren op een zwangerschap kunnen hebben? We hebben het ook over de gevolgen voor haar medicatie, en we bespreken dat cystenieren erfelijk kunnen zijn: deze erfelijke vorm heet ADPKD.
Bij mevrouw loopt nog genetisch onderzoek om te bepalen of zij ADPKD heeft. Blijkt dat zij dit inderdaad heeft, dan kan Preïmplantatie Genetische Diagnostiek (PGD) een optie zijn. Bij PGD, ook wel bekend als embryoselectie, worden eicellen buiten de baarmoeder bevrucht en daarna onderzocht. Een vruchtje zonder de erfelijke aanleg wordt in de baarmoeder geplaatst en gescheiden van de bevruchte eicellen mét de erfelijke aandoening. Zo wordt mogelijk dat een kind zonder erfelijke ziekte ter wereld komt.
Het stel denkt goed na over al deze informatie, uiteindelijk zegt mevrouw Bakker resoluut: ‘Nee, ik wil helemaal niet weten of ik erfelijke cystenieren heb. Ik heb een uitstekend leven en mijn moeder is een prachtig voorbeeld van hoe goed het met je gezondheid kan gaan na een transplantatie.’ Haar vriend vult aan: ‘En bij ADPKD is er bovendien maar 50% kans dat ons kindje ook de nierziekte krijgt, toch?’ Dit percentage klopt inderdaad en er wordt wisselend op gereageerd: de één vat het op als hoog percentage, een ander ziet het als een kleine kans.
Wil je weten of je de erfelijke aanleg hebt geërfd?
We praten hier uitgebreid over door, waarna mevrouw Bakker en haar vriend alle informatie nog eens grondig kunnen afwegen. ADPKD is een mooi voorbeeld van een erfelijke aandoening waarover veel bekend is. Maar er zijn nog erfelijke nierziekten waarvan we veel minder weten. Langzaamaan leren we steeds meer.
Zo loopt in de academische ziekenhuizen in Utrecht en Groningen het VARIETY onderzoek. Daardoor werd onlangs bij één van onze patiënten een bijzondere oorzaak van nierproblemen gevonden, die nog maar een paar keer in de wetenschappelijke literatuur staat beschreven. Voor deze mevrouw maakt deze kennis nu niets uit, maar de informatie is waarschijnlijk wel belangrijk voor haar kinderen.
Door al deze nieuwe kennis leren we meer over het verloop van specifieke nierziekten. En over eventuele gevolgen voor een zwangerschapswens, zoals bij mevrouw Bakker. Die nieuwste ontdekkingen volg ik op de voet om patiënten optimaal te kunnen informeren en ondersteunen.
Margriet de Jong is internist-nefroloog bij het Universitair Medisch Centrum Groningen. Zij richt zich met name op transplantatienefrologie en ‘zwangerschap en nierziekten’.
De columns van dokter Margriet verschijnen ook in ons tijdschrift Nier Magazine (voorheen Wisselwerking).