Doktertje spelen

April 2018

Seksualiteit bespreekbaar maken

Op Instagram is een tepel al genoeg voor een blokkade en de zoenende mannen op de reclameposter van Suitsupply roepen zoveel emoties op dat hele bushokjes aan diggelen gaan. Het laat zien dat op seksualiteit anno 2018 nog steeds een taboe rust. Ook in de spreekkamer van het ziekenhuis ligt het onderwerp seksualiteit nog zeer gevoelig.

Dat werd mij vooral duidelijk tijdens een gesprek met collega Ellen Jansen. Zij heeft tijdens haar studie tot verpleegkundig specialist een innovatieproject opgezet. Belangrijk doel daarvan was om de voorlichting op de poli te verbeteren. Ellen vertelde dat ze voornemens was om seksualiteit meer bespreekbaar te maken. Toch best spannend, niet wetende hoe patiënten zullen reageren.

Ellen is ervan overtuigd dat het belangrijk is om het onderwerp gewoon open en bloot te benoemen. Zodra ze het onderwerp op tafel legt, is het aan een patiënt of hij of zij erop in wil gaan. Natuurlijk zijn er mensen die het er niet met hun behandelend arts over willen hebben. Soms is het juist de partner die de eerste aanzet doet.

Zo kwam niet lang geleden een stel bij Ellen op de poli. Een heer en dame op leeftijd, waarbij zij zichzelf toch afvroeg of ze er nou wel of niet over moest beginnen. Ze besloot de stoute schoenen aan te trekken en het maar op tafel te gooien. De man reageerde direct met: ‘O, hij slaapt al lang, daar hoeven we het niet over te hebben.’ Waarna de echtgenote opveerde en zei: ‘Nou, daar kunnen we het best over hebben.’

Het geeft als behandelend arts vaak een prettige verdieping aan het gesprek als je het met patiënten over iets heel persoonlijks hebt. En dan hoeft het heus niet een zwaar beladen onderwerp te zijn. Patiënten mogen best weten wat de mogelijkheden zijn als er problemen zijn. Oud en jong, we hebben allemaal met seksualiteit te maken. En dat gaat veel verder dan wel of niet willen of kunnen vrijen.

Het gaat ook over intimiteit en je gevoel delen met je dierbare. Door allerlei redenen kan dat een probleem worden. Bijvoorbeeld vanwege de heftige vermoeidheid als de nierfunctie achteruit gaat, door het ziekteproces zelf, het kan een bijwerking zijn van de medicatie en de relatie kan ook veranderen, puur omdat 1 van de partners ziek is.

Een patiënte vertelde me dat ze zich na de transplantatie zo goed voelde en weer zoveel energie had, dat dit ook een gunstig effect had op haar seksuele relatie. Maar het wordt niet altijd vanzelf beter na een transplantatie.

Soms kunnen we met medicatie iets bereiken wat helpt bij erectiestoornissen. Ellen sprak bijvoorbeeld onlangs in ons ziekenhuis een jonge man wiens transplantatie al gepland stond. Hij was er samen met zijn ouders en vriendin voor de laatste voorbereidingen. Bij het langslopen van de medicatie zag Ellen het medicijn Sildenafil (Viagra) ertussen staan. De vriendin van de patiënt vertelde toen dat ze in juli uitgerekend is en dat ze dan hun eerste kindje hopen te krijgen. Het werkt dus wel...