Nieuwe perfusiemethode LUMC houdt donornieren buiten het lichaam langer goed

Onderzoekers uit het LUMC hebben een nieuwe methode ontwikkeld om donornieren langer buiten het lichaam in leven te houden. De nieuwe methode, gepubliceerd in Nature Communications, biedt mogelijkheden om in de toekomst afgekeurde donornieren buiten het lichaam op te knappen en ze daarmee geschikt te maken voor transplantatie.

Nierziekte treft 1 op de 10 mensen en neemt gestaag toe. Wanneer een patiënt eindstadium nierfalen ontwikkelt, is dialyse of een niertransplantatie nodig om in leven te blijven. Een niertransplantatie biedt nierpatiënten een betere kwaliteit van leven en overlevingskansen. Maar door het tekort aan donornieren is 65% van de patiënten met nierfalen afhankelijk van de dialyse. Dit is een zware behandeling met grote impact op het leven van een patiënt.
De perfusie draagt bij aan een hoger aantal geschikte donornieren voor transplantatie en verkort zo van de wachtlijst voor orgaandonatie.

De enige echte behandeling voor ernstig nierfalen is een niertransplantatie van een levende of overleden donor, maar een groeiend donortekort zorgt ervoor dat slechts de helft van alle patiënten hiermee geholpen kan worden. Er is dus behoefte aan nieuwe manieren om de kwaliteit en hoeveelheid beschikbare donororganen te vergroten. Eén manier is het verbeteren van de conditie van donornieren die anders afgekeurd zouden worden. Hiervoor is het belangrijk dat de donornier voor langere tijd in leven gehouden kan worden buiten het lichaam.

Orgaanperfusie

Vroeger werden donororganen op ijs bewaard tot het moment van transplantatie. Dr. Marten Engelse, groepsleider op de afdeling Interne geneeskunde, vertelt: “Over de jaren heen is dit veranderd en donororganen worden nu buiten het lichaam aangesloten op een zogeheten perfusiemachine. Deze perfusiemachine pompt, net als het hart, een warme vloeistof door de donororganen heen, waardoor de organen actief en in goede conditie blijven. De methode is al heel succesvol voor bijvoorbeeld de lever, maar voor nieren blijft het uitdagend ze langer dan enkele uren in leven te houden.”

Om ook voor donornieren een verbeterde perfusiemethode te ontwikkelen, hebben onderzoekers uit de groep van Marten Engelse een ‘intensive care’ voor donornieren gemaakt. Daar krijgt de nier voeding en zuurstof en worden afvalstoffen uit de nier verwijderd. Bovendien kan de functie van de nier er live gevolgd worden.

Met behulp van deze ‘intensive care’ hebben de onderzoekers nu een nieuwe perfusiemethode ontwikkeld. Marlon de Haan legt uit: “In onze methode voeren we orgaanperfusie uit op een lagere temperatuur (25 graden), waarbij de niercellen minder zuurstof nodig hebben, terwijl processen in de nier actief blijven. Ook voegen we een zelfgemaakte cocktail van voedingsstoffen toe aan de perfusievloeistof. Dankzij een recent ontwikkelde techniek in het LUMC konden we deze cocktail heel precies samenstellen.” Met de nieuwe methode kunnen nieren 4 dagen succesvol in leven worden gehouden. Zowel stofwisseling, structuur als functie blijven behouden.

Refurbishen

De methode opent nieuwe mogelijkheden om donornieren op te knappen die normaal afgekeurd zouden worden voor transplantatie. Engelse: “De methode verschaft ons tijd om de donororganen voor transplantatie te ‘refurbishen’. Vervolgonderzoek zal uitwijzen hoe we dit het best kunnen doen en hoe de nieren na transplantatie werken.” Het onderzoek zou in de toekomst kunnen bijdragen aan het vergroten van de donorpool voor patiënten met ernstig nierfalen.

Bekijk het LUMC webinar over perfusie: