Groot onderzoek naar het vroeger opsporen van diabetes type 2, hart- en vaatziekten en chronische nierschade

Er komt een grootschalig onderzoek in vier regio’s om diabetes type 2, hart- en vaatziekten en chronische nierschade onder 50 tot 75-jarigen vroegtijdig op te sporen. In totaal zullen 160.000 mensen voor dit onderzoek worden uitgenodigd. Uiteindelijk is het de bedoeling dat iedereen in ons land in deze leeftijdsgroep zelf thuis kan testen of er mogelijk sprake is van deze aandoeningen. Hiermee moet de ziektelast met diabetes type 2, hart- en vaatziekten en chronische nierschade de komende 10 jaar met 25% worden verlaagd.

Dit onderzoek, genaamd Check@Home, is een initiatief van de Nierstichting, de Hartstichting, het Diabetes Fonds en de Dutch CardioVascular Alliance (DCVA).

In Nederland is er momenteel geen landelijke en laagdrempelige aanpak om diabetes type 2, hart- en vaatziekten en chronische nierschade in een vroeg stadium op te sporen, zoals bijvoorbeeld bij bevolkingsonderzoeken op kanker. Dit terwijl je deze aandoeningen bijvoorbeeld op basis van eiwit in de urine in een vroeg stadium kunt opsporen.

Het vroeger opsporen, tijdig behandelen en voorkomen van (verergering van) ziekten heeft voor de drie gezondheidsfondsen hoge prioriteit. Nu al zijn er in Nederland in totaal 1,5 miljoen mensen met hart- en vaatziekten, 1,7 miljoen mensen met chronische nierschade en ruim 1 miljoen mensen met diabetes type 2. Dit aantal zal de komende jaren naar verwachting toenemen, bijvoorbeeld door de vergrijzing. Dit heeft een grote impact op de kwaliteit van leven en de participatie van mensen in de samenleving, vroegtijdige sterfte en ook zorgkosten. 

Thuistest voor 160.000 deelnemers

In totaal worden160.000 mensen tussen de 50 en 75 jaar wonende in één van de vier regio’s (Breda, Utrecht, Arnhem en Eindhoven) uitgenodigd om mee te doen met het onderzoek met een thuistest. Deze thuistest zal onder andere bestaan uit een urinetest, een hartritmetest en een vragenlijst.

Bij vroege tekenen van hart- en vaatziekten, chronische nierschade of diabetes type 2 volgt een vervolgonderzoek in een regionaal diagnostisch centrum. Zo nodig worden leefstijladviezen gegeven en wordt medicatie gestart om de reguliere zorg zoveel mogelijk te ontlasten.

Vervolg op Niercheck-onderzoek

Het Check@Home-onderzoek borduurt voort op eerdere onderzoeken, waaronder het NierCheck-onderzoek uitgevoerd onder leiding van prof.dr. Ron Gansevoort (internist-nefroloog in het UMCG): 'Chronische nierschade is onherstelbaar en de gevolgen kunnen enorm zijn. Het is daarom essentieel de schade in een vroeg stadium op te sporen om verergering te kunnen voorkomen. Dit kan onder meer door het meten van eiwit in de urine, met een simpele en niet-belastende test. Als eiwit wordt aangetroffen dan kan dit duiden op schade aan de nieren. Meestal is dat het gevolg van hoge bloeddruk, diabetes en/of te hoog cholesterol. Deze risicofactoren voor nier-, hart- en vaatziekten zijn vaak nog niet bekend bij de betrokkenen en hun huisartsen.'

Annemiek Dorgelo is programmamanager Preventie van de Nierstichting: 'Het NierCheck-onderzoek dat onlangs is uitgevoerd in Breda, heeft aangetoond dat de Nederlandse bevolking bereid is om deel te nemen aan een dergelijk onderzoek. Het onderzoek laat ook zien dat door de bevolking te screenen op eiwitverlies in de urine, mensen met nog niet ontdekte risicofactoren voor chronische nierschade en hart- en vaatziekten worden opgespoord. Zij hebben baat bij behandeling om verergering zoals nierfalen te voorkomen. Het is geweldig dat wij met subsidie van NWO, de bijdrage van de drie gezondheidsfondsen en een aantal private partijen nu een volgende stap kunnen zetten.'

Samenwerking

Voor het onderzoek is een groot samenwerkingsverband opgericht met als doel om uiteindelijk voor alle inwoners van Nederland tussen 50 en 75 jaar, een landelijke en laagdrempelige kosteneffectieve aanpak te ontwikkelen om diabetes type 2, hart- en vaatziekten en chronische nierschade in een vroeg stadium op te sporen, de juiste behandeling in te zetten en hiermee (progressie van) deze aandoeningen en complicaties hiervan te voorkomen.

Het totale budget van het Check@Home onderzoek is 8,9 miljoen euro en is mede mogelijk gemaakt door een subsidie van Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) en financiële bijdragen van de Nierstichting, Hartstichting en Diabetes Fonds. De private partners die bijdragen aan het project zijn Roche Diagnostics, AstraZeneca, Siemens Healthineers, Luscii, Happitech en Healthy.io. Het project gaat vijf jaar lopen.