Samen Sterk 2019
Samen Sterk is een evenement waar patiënten en zorgverleners hun vernieuwende ideeën en initiatieven rond zelfmanagement en eigen regie presenteren en met elkaar delen. In 2019 konden de bezoekers van Samen Sterk kennismaken met de projecten die zijn opgenomen in de Nierstichting Challenge. Dit zijn stuk voor stuk innovatieve ideeën om de zorg voor nierpatiënten te verbeteren.
Zorgprofessionals die werken met patiënten met nierfalen kennen de behoeften van hun patiënten door en door. Zij hebben vanuit de dagelijkse praktijk goede, innovatieve ideeën waarmee de zorg flexibeler en patiëntgerichter kan worden aangeboden. Hierdoor heeft de patiënt meer vrijheid en autonomie, krijgt ondersteuning waar nodig en meer mogelijkheden voor zelfregie. De ideeën die worden verkozen, kunnen als verbeterproject worden verspreid door heel Nederland.
Programma
Keynote: Briljante mislukkingen
Door prof. dr. Paul Iske, oprichter instituut voor Briljante Mislukkingen, Hoogleraar Open Innovation en Business Venturing, School of Business and Economics van de Universiteit Maastricht
Paul Iske opent de dag en bespreekt in zijn presentatie de voorwaarden waaronder mensen en organisaties met verschillende achtergronden nieuwe combinaties kunnen vormen en daarmee nieuwe kansen scheppen voor innovatie. Juist de verschillen zijn nodig om tot echte vernieuwing te kunnen komen. Dat wil niet zeggen dat alles altijd zal lukken. Sterker nog: innovatie is een proces van vallen en opstaan. Experimenteren en leren. Soms zijn mensen bang om te falen, of zijn terughoudend in het vertellen hoe het écht is gegaan. Zeker in de zorg, waar je natuurlijk vaak helemaal niet zit te wachten op dingen die mislukken. Maar in complexe omgevingen lopen dingen nu eenmaal niet altijd als gepland. Het Instituut voor Briljante Mislukkingen probeert een bijdrage te leveren aan een klimaat waarin mensen dingen durven te proberen, trots zijn op hun poging en de geleerde lessen zelf in praktijk brengen en willen delen met anderen.
Denk aan bewegen
Laura Haasdijk, medisch maatschappelijk werker in het HagaZiekenhuis heeft samen met een yogadocente en het Van Praag Instituut een beweegprogramma ontwikkeld dat ingezet wordt tijdens de dialyse. Het programma bestaat uit twee aanvullende elementen: stoelyoga en visualisatieoefeningen. Hiertoe zijn een film en een audiobestand gemaakt dat getest is door patiënten. De ervaren effecten en de praktische haalbaarheid zijn geëvalueerd.
Bekijk de presentatie Denk aan bewegen.
Dialysewijzer
Met de dialysewijzer (www.dialysewijzer.nl) wordt beoogd om de zelfregie van patiënten voor wat betreft de keuze voor een dialysebehandeling te verbeteren. Marco Boonstra, PhD en communicatieadviseur van het Dialysecentrum Groningen, heeft samen met studenten van de Noordelijke Hogeschool Leeuwarden een online, interactief leersysteem ontwikkeld met verschillende modules die ook geschikt zijn voor laaggeletterden.
Bekijk de presentatie Dialysewijzer.nl.
KEP-voorlichting: holistische benadering van dieetonderdelen
Patiënten zien regelmatig alleen delen van het dieet en niet de samenhang. Voedingsmiddelen bevatten altijd meerdere dieetcomponenten (kalium, eiwit, fosfaat). Dit blijkt voor patiënten en hun omgeving vaak lastig. Marleen Jager, diëtist in het Amphia Ziekenhuis) heeft samen met de werkgroep voorlichting van de Diëtisten Nierziekten Nederland en studenten van de kunstacademie AKV/STJoost in Breda voorlichtingsmateriaal ontwikkeld dat een holistische benadering biedt van de dieetonderdelen kalium, eiwit, fosfaat. Dit voorlichtingsmateriaal wordt tijdens de dialysebehandeling, een consult of voorlichting ingezet bij patiënten met chronische nierschade of nierfalen.
Bekijk de presentatie KEP-voorlichting: holistische benadering van dieetonderdelen.
Voorlichtingsmodule over conservatieve behandeling
Patiënten met ernstig nierfalen worden geconfronteerd met de keuze welk type nierfunctie-vervangende behandeling, zoals dialyse of niertransplantatie, gestart moet worden in het geval hun nierfunctie verder verslechtert. Ook conservatieve behandeling (combinatie van medicatie en leefstijladviezen, echter zonder dialyse) is een optie en kan met name bij oudere patiënten geschikt zijn. Over conservatieve behandeling is weinig gedetailleerde informatie beschikbaar voor patiënten en hun naasten. Wouter Verberne, arts onderzoeker Interne Geneeskunde in het St. Antonius Ziekenhuis, heeft een brochure ontwikkeld waarin conservatieve behandeling wordt toegelicht. In de voorlichtingsbrochure zijn ook bestaande wetenschappelijke gegevens over uitkomsten van conservatieve behandeling, zoals prognose en kwaliteit van leven opgenomen.
Bekijk de presentatie Wel of geen dialyse?
Betere communicatie met nierpatiënten die anderstalig en/of laaggeletterd zijn
In de dagelijkse praktijk ervaren zowel patiënten als professionals knelpunten in de communicatie met anderstalige en laaggeletterde patiënten van de afdeling hemodialyse. 20% van de patiënten heeft moeite om geschreven informatie te lezen. Mariska Hogenbirk, physician assistant heeft samen met medewerkers van de afdeling webdesign van de Hogeschool Arnhem Nijmegen-Student Research Centre een app gemaakt waarbij gebruik gemaakt is van internationale symbolen. Met behulp van pictogrammen, afbeeldingen en emoticons worden de gemoedstoestand en de (gezondheids)klachten inzichtelijk gemaakt. Verpleegkundigen zijn getraind hoe ze app kunnen gebruiken.
Bekijk de presentatie Dialoog.
Patiënt-gecentreerde zorg en educatie over vaattoegang voor hemodialyse
Gelisa Allers, verpleegkundig expert dialyseverpleegkundige in het Leids Universitair Medisch Centrum heeft voorlichtingsmateriaal ontwikkeld om de kennis van patiënten over vaattoegang te vergroten. Het materiaal is te gebruiken door alle relevante patiëntengroepen en is schriftelijk en digitaal (www.lumc.nl/vaattoegang) toegankelijk. Ook is een protocol met trainingsprogramma ontwikkeld voor het zelf leren aanprikken van de shunt.
Bekijk de presentatie Patiënt-gecentreerde zorg en educatie over vaattoegang voor hemodialyse.
Bewegen op maat
Het Laurentius Ziekenhuis, De Zorggroep en de Nierpatiëntenvereniging Roermond hebben samen het programma ‘Bewegen op maat’ ontwikkeld. Nierpatiënten sporten tweemaal per week onder professionele begeleiding van een fysiotherapeut. Ook naasten van de nierpatiënten kunnen aan het beweegprogramma deelnemen. Na aanmelding voor het programma wordt in kaart gebracht wat de persoonlijke doelen van de patiënt zijn en wordt aan de hand van verschillende metingen een beweegadvies op maat gegeven. Na drie maanden sporten worden wederom metingen gedaan.
Bekijk de presentatie Bewegen op maat.
Prikangstmodules voor patiënten en dialyseverpleegkundigen
In het Leids Universitair Medisch Centrum heeft Jacqueline Oosthoek, medisch maatschappelijk werker, een methode ontwikkeld om zowel patiënten als verpleegkundigen toe te rusten zodat zij beter met prikangst kunnen omgaan. Er zijn vragenlijsten gemaakt waarmee per patiënt met prikangst inzichtelijk wordt welke elementen een rol spelen bij hun angst en hoe verpleegkundigen daarmee om kunnen gaan. De methode is verwerkt in een lesmodule die onderdeel is van de deskundigheidsbevordering en (na)scholing aan dialyseverpleegkundigen in de regio Leiden.
Bekijk de presentatie Prikangstmodules.
E-coaching voor transplantatiepatiënten
Gerben van den Bosch, medisch maatschappelijk werker in het Radboudumc, heeft digitale trainingmodules voor transplantatiepatiënten ontwikkeld (zoals omgaan met stress of omgaan met medicatie en bijwerkingen) die naast het reguliere contact met de hulpverlener door de patiënt gebruikt kunnen worden. De transplantatiepatiënt kan op deze manier in de thuissituatie aan de slag gaan waarbij coaching op afstand kan zorgen dat face-to-face contact minder vaak nodig is en de patiënt in zijn eigen tijd en in zijn eigen tempo aan de slag kan gaan.
In het project is intensief samengewerkt met de transplantatiecentra van het Amsterdam UMC en het UMC Groningen. In alle drie de transplantatiecentra zijn focusgroepen met patiënten geweest. Voor medisch maatschappelijk werkers in alle UMC’s is een digitaal werkboek gemaakt hoe om te gaan met de modules.
Bekijk de presentatie E-coaching voor eerstejaarsgetransplanteerden.