Keuzekaarten

Welke behandeling past het best bij mij als mijn nieren het bijna niet meer doen? Met Keuzekaarten kunnen artsen en patiënten in gesprek gaan over de 9 verschillende behandelingen.

Keuzekaarten geven een overzicht van alle nierfunctievervangende behandelingen (dialyse en transplantatie), inclusief conservatieve behandeling (afzien van dialyse en transplantatie, maar doorgaan met behandeling met medicijnen en leefstijladviezen).

Op de kaarten staan de meest voorkomende vragen van patiënten over die behandelingen, met de beknopte antwoorden daarbij. Aan de hand van de Keuzekaarten bespreken en vergelijken de arts en de patiënt alle behandelmogelijkheden. De kaart helpt zorgverleners en patiënten een gesprek te voeren over welke behandeling het beste bij de patiënt past.

• Keuzekaart Blijvende schade aan uw nieren: mogelijkheden voor een nierfunctievervangende behandeling  
• Keuzekaart Blijvende schade aan uw nieren: nierfunctievervangende behandeling of conservatieve behandeling? 

Keuzekaart in beeld

Voor mensen die moeite hebben met het lezen en begrijpen van (medische) informatie, zijn tekstuele keuzekaarten vaak te ingewikkeld. Daarom zijn de keuzekaarten doorontwikkeld naar een Keuzekaart in beeld (2021). Met begrijpelijke teksten en ondersteunende afbeeldingen is deze Keuzekaart in beeld nu toegankelijk voor iedereen.

De bedoeling is dat deze kaart tijdens het eerste gesprek over de keuze voor een nierfunctievervangende behandeling wordt besproken tussen zorgverlener en patiënt. Daarbij is een handleiding gemaakt hoe zorgverleners de Keuzekaart in beeld het best kunnen inzetten. Verder is er een heldere methodiekbeschrijving gemaakt, zodat ook andere organisaties weten hoe zij hun consultkaarten begrijpelijk en toegankelijk kunnen maken.

De NVN voerde dit project uit samen met de NFN, Harteraad, NVVC, Nationale Vereniging ReumaZorg Nederland, NOV, Longfonds, Oogvereniging, Pharos en de Patiëntenfederatie Nederland. Het werd gefinancierd vanuit het programma KIDZ.

Keuzekaart in beeld over vaattoegang

Stel, je hebt nierfalen en je kiest voor hemodialyse als behandeling. Dan volgt daarna nog een belangrijke keuze. Want welke vaattoegang is het beste voor jou?

Er zijn verschillende vaattoegangen mogelijk, zoals een shunt (ook wel aanprikplek genoemd) of een lijn (ook wel katheter genoemd). De shunt kan van je eigen aderen gemaakt worden of van kunststof. Ook kan de shunt zowel in de onderarm of in de bovenarm gemaakt worden. De verschillende vaattoegangen en plekken kennen verschillende voor- en nadelen. Wat het beste voor jou is, hangt af van bijvoorbeeld je leeftijd, of transplantatie nog mogelijk is en wat je eigen voorkeur is. Om de keuze beter te kunnen maken, ontwikkelen we een Keuzekaart in beeld. Op zo’n kaart staat de belangrijkste informatie in korte teksten en afbeeldingen. De Keuzekaart is bedoeld om samen met je zorgverlener te bespreken.  

De NVN maakte de Keuzekaart in beeld over vaattoegang samen met de beroepsorganisaties van vaatchirurgen, nefrologen, radiologen en verpleegkundigen.

De kaart is te vinden op www.nieren.nl/keuzehulpen.

Onderzoek naar de Keuzekaart in beeld

In 2022 werd door Pharos, NIVEL en IQ Healthcare in samenwerking met de NVN onderzocht: 

• Hoe de Keuzekaart in beeld in de praktijk gebruikt wordt.
• Hoe patiënten en zorgverleners het gebruik ervaren.
• Wat kan helpen om de Keuzekaart in beeld goed in te voeren in de praktijk.

Uit het onderzoek bleek dat de Keuzekaart in beeld bijdraagt aan het begrip over behandelopties, vooral omdat er op de kaart met afbeeldingen gewerkt wordt. Dit werkt zeker voor mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden.

Door de kaart thuis nog eens door te kijken, krijgt de patiënt een beter beeld van behandelingen en kan de informatie indalen. De afbeeldingen zorgen ook voor herkenning in een vervolggesprek.

De Keuzekaart in beeld ondersteunt dus het gesprek op de nierfalenpolikliniek. Om het gebruik in de praktijk te verbeteren, werden binnen het onderzoek ook materialen voor zorgverleners aangepast of ontwikkeld, zoals een gebruikershandleiding, het stappenplan voor implementatie en PowerPoints voor zorgverleners. Bekijk al het materiaal bij de Keuzekaarten op de website van de Federatie Medisch Specialisten.

De NVN bedankt alle patiënten en zorgverleners die bij het onderzoek betrokken zijn geweest!

Dit onderzoek is mogelijk gemaakt door subsidie vanuit het programma Kennisvragen Uitkomstgerichte Zorg van ZonMw.